32. ปางปฐมบัญญัติ
พระพุทธรูปปางปฐมบัญญัติ ไม่แพร่หลาย จึงไม่ค่อยมีใครเห็น เป็น ท่าสมาธิ ยกฝ่าพระหัตถ์ทั้งสองตะแคงยื่นตรงออกไปข้างหน้า เป็น กิริยาบัญญัติพระวินัย เพื่อรักษาพระศาสนาไว้ให้มั่นคง
การจะทรงบัญญัติพระวินัยนั้น พระพุทธองค์ทรงเห็นประโยชน์หรือ อานิสงส์ของการบัญญัติ ๑๐ ประการ คือ ๑. เพื่อความดีงามแห่ง สงฆ์ ๒. เพื่อความผาสุกแห่งสงฆ์ ๓. เพื่อกำราบทุมมังกุ (คนหน้า ด้าน) ๔. เพื่อความผาสุกของภิกษุผู้ทรงศีล ๕. เพื่อกำจัดอาสวะใน ปัจจุบัน ๖. เพื่อป้องกันอาสวะที่จะเกิดในอนาคต ๗. เพื่อให้เกิด ความเลื่อมใสแก่ผู้ที่ยังไม่เลื่อมใส ๘. เพื่อให้ผู้เลื่อมใสแล้ว เลื่อมใส ยิ่งขึ้น ๙. เพื่อความตั้งมั่นแห่งพระสัทธรรม ๑๐. เพื่ออนุเคราะห์ พระวินัย
“ภิกษุใดเสพเมถุนธรรมกับมาตุคาม ภิกษุนั้นต้องปาราชิก ขาดจาก ความเป็นภิกษุทันที” นี้เป็นปฐมบัญญัติ
“ห้ามภิกษุเสพเมถุนธรรมกับมาตุคาม ในที่สุดแม้กระทั่งกับสัตว์ เดรัจฉานก็ไม่ได้” อนุบัญญัติ (บัญญัติเพิ่มเติม)
นี้คือความเป็นมาของพระพุทธรูปปางปฐมบัญญัติ
